بازچرخانی آب؛ ایده ای زیبا شده اما تکراری مدیران اصفهان برای دست اندازی به کارون
تاریخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۱۳۶۵۰۰
حوضه آبریز زاینده رود که به واسطه تشدید بحران آب و کاهش شدید بارندگی‌ها اسیر تنش‌های سیاسی و اجتماعی شده است، اکنون محل مطالعه و اجرای طرح و برنامه‌های است که سابق بر این شکستشان اثبات شده بود؛ طرح و برنامه‌هایی مثل بازچرخانی آب که در قالبی زیبا و پر طمطراق به تکرار مکررات پرداخته و مسائل بدیهی را در کنار موضوعات غیر ممکن به عنوان راهکار‌های نجات زاینده رود محور کاری مسئولان قرار داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش «تابناک» حوضه آبریز زاینده رود و رود زیبای آن که در پی بی توجهی و عدم بارگذاری صحیح دهه‌های گذشته به طبیعتی بی آب و علف تبدیل شد، مدتی است که به دنبال آغاز اعتراض‌های اجتماعی و سیاسی مردم محلی به ویژه کشاورزان شرق اصفهان به دغدغه‌ای بزرگ در فلات مرکزی کشور تبدیل شده است؛ دغدغه‌ای که البته بر اساس روند‌های موجود، هنوز در مسیر صحیح قرار نگرفته است و روایتگر حکایتی تلخ از تکرار اشتباهات گذشته است. تمرکز بر روی منابع آبی خارج از حوضه آبریز زاینده رود، چشم داشتن به منابعی که دسترسی به آن تقریباً غیر ممکن است، عدم اصلاح الگوی کشت و نوع آبیاری زمین‌های زراعی، توسعه صنایع مبتنی بر فولاد، انتظار برای تأمین نیاز آبی سایر حوضه‌ها از این حوضه و... از جمله اشکالاتی است که در گذشته وجود داشت و اکنون نیز علی رغم اثبات خسارت‌های بر آمده از این عوامل، هنوز محور طرح و برنامه‌های میلیاردی مدیران و متولیان آب قرار دارند.
بزرگترین اشکال موجود در فرآیند مدیریت بحران آب زاینده‌رود را می‌توان بارگذاری بیش از ظرفیت حوضه در سال و دهه‌های اخیر و نیز چشم داشت دائمی مدیران این حوضه آبی به منابع آبی سایر حوضه‌های آبی قلمداد کرد که زمینه افزایش مصرف آب و عدم ایجاد الگوی بومی محلی مصرف را رقم زد و اکنون نیز چندان توجهی به این اشکال بزرگ نمی‌شود. شرایطی که نشان می‌دهد متولیان آب زاینده هنوز هم تصویر دقیقی از بحران آبی که در سال‌های اخیر صد‌ها هزار خانوار کشاورز و دامدار منطقه را دچار بحران معیشتی و اشتغال و شهر زیبای اصفهان را به لحاظ گردشگری دچار خسارت‌های سنگین کرد، ندارند.
پیشتر بسیاری از منتقدان بخشی از نبود عزم جدی برای حل مشکل و تکرار رویه‌های غلط گذشته در اصفهان را مربوط به استاندارانی می‌دانستند که همگی زاده کلانشهر اصفهان بودند و خواسته و یا ناخواسته منافع این شهر بزرگ را بر سایر مناطق همجوار ترجیح می‌داند؛ روندی که با حضور استان دار جدید و غیر بومی این استان یعنی «محسن مهرعلیزاده»، انتظار می‌رفت با اصلاح و تغییر الگو‌ها همراه شود، اما از قرار معلوم چنین رخدادی هیچگاه قرار نیست به وقوع بپیوندد. بررسی دقیق و موشکافانه طرح‌های جدید مطرح شده در استانداری اصفهان برای حل بحران آب موجود، چندان امیدوار کننده به نظر نمی‌رسد و گویا همه طرح‌های جدیدی که متولیان آب به آن تمسک جسته اند، چیزی جز تکرار مکررات نیست.
این مهم را از آن جهت می‌توان مورد تأکید قرار داد که طراحان طرح‌های جدید مثل بازچرخانی آب، هنوز در طرح‌های خود چشم به منابع آب سایر حوضه‌های آبریز مثل کارون دارند و با برنامه های آرمانی و غیر عملیاتی با زیرکی هرچه تمام‌تر راههای گریز مشخصی را برای خود در صورت عدم توفیق طرح هایشان ترسیم کرده اند.
سخن از طرف بازچرخانی آب و بخش‌های مجزای آن است که پس از ماه‌ها مطالعه و بررسی توسط کارشناسان و متولیان آن استان اصفهان، اکنون در شرف عملیاتی شدن است؛ طرحی که یقیناً برای نگارش و اجرای مطالعاتش صد‌ها میلیون و چه بسا میلیارد‌ها تومان هزینه شده است و جزئیات آن عاری از هر گونه دستاورد جدید و مفید به نظر می‌رسد.
محمد نبویان پور، مدیر عامل شرکتی که طرح مطالعاتی و اجرای بازچرخانی آب را در حوضه آبریز زاینده رود را بر عهده گرفته است، در مورد جزئیات این طرح به رسانه‌ها گفت: اگر اضافه شدن تونل اول و دوم کوهرنگ نبود در دهه ۶۰ به مشکل امروز برمی‌خوردیم، با توجه به رشد جمعیتی که داشتیم نیاز به تامین منابع آبی جدید هستیم، از طرفی رودخانه زاینده‌رود باید ساماندهی شده، مدیریت مصرف باید انجام شده و بر روی برداشت‌ها نظارت انجام شود، ایجاد جریان دائمی زاینده‌رود و نجات گاوخونی همگی جزو طرح ۷ گانه آبی استان است. وی با تأکید بر ضرورت تکمیل طرح تونل سوم کوهرنگ که از سال‌ها پیش در حال انجام بوده است، افزود: انتقال آب به سد چم آسمان مهم است که پیش‌بینی شده ۲۵۰ میلیون متر مکعب آب منتقل شود، انتقال آب از خلیج فارس به مرکز اران از جمله اصفهان به ظرفیت ۲۰۰ میلیون مترمکعب از برنامه‌های پیش رو است، این طرح‌ها امکان ایجاد منابع آبی جدید به اصفهان را دارند. وی با بیان این که باید محصولاتی که آب مجازی زیادی را صرف می‌کند از کشور‌هایی که آب زیادی دارند وارد کنیم، بیان کرد: کشاورزان ما باید محصولاتی را بکارند که نیاز به آب کمتری دارد، در ساماندهی رودخانه به اصلاح بازه‌های آسیب‌پذیر رودخانه، تعریض، تثبیت دیواره و سنگ چینی توجه شده است. نبویان‌پور ادامه داد: پیش‌بینی شده آبی که کشاورزان حدفاصل سد چم آسمان تا سد نکوآباد احتیاج دارند توسط لوله به آن‌ها تحویل داده شود، پیش‌بینی شده حداکثر آبی که کشاورزان نیاز دارند توسط این سیستم تحویل کشاورزان شود، این قسمتی جزیی از طرح لوله‌گذاری است و لوله‌گذاری صرفا از حد فاصل سد چم آسمان تا سد نکوآباد انجام می‌شود و هدف تامین آب اراضی است و بقیه آب در بستر طبیعی رودخانه زاینده‌رود جاری می‌شود و با این کار از برداشت غیر مجاز جلوگیری می‌شود. مدیرعامل شرکت مجری در بخش دیگری از سخنانش با بیان این که مدیریت پساب از جمله طرح‌های مطرح است، خاطرنشان کرد: بااستفاده از تصفیه پساب، می‌توان آن را در اختیار صنایع داد و در ازای آن آب خام مورد نیاز را از آن‌ها گرفت، آب خامی که مورد استفاده از کشاورزی و شرب است، استفاده از پساب در شهرک‌های گلخانه‌ای نیز امکان‌پذیر است، نزدیک به ۳۴۰ میلیارد تومان برای انجام این فرایند پیش‌بینی شده است. نبویان‌پور افزود: وقتی از آب زیرزمینی برداشت می‌کنیم فرونشست زمین رخ می‌دهد در حالی که بارندگی نیز نشده است تا آب خوان‌ها نیز احیا شود، اگر انتقال آب تا ۳ متر مکعب باشد و این آب در حوالی باغ پرندگان رها شود، نیمی از آن جذب آب خوان‌ها می‌شود و حرکت خوبی است، اگر طرح‌های بالادستی انجام شود امکان تامین این ۳ مترمکعب آب وجود دارد و مابقی در سد آبشار به سمت تالاب حرکت می‌کند، اما اگر این ۳ متر مکعب آب تامین نشود با طرح بازچرخانی آب رودخانه جریان خواهد داشت. وی بخش پایانی سخنان خود نیز گفت: در صورت نیاز در داخل شهر نیز لوله‌گذاری می‌شود، با تکمیل تمامی مراحل، آب قطعا به تالاب گاوخونی خواهد رسید، اگر بین ۳۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب به تالاب برسد بخش عمده مشکلات حل خواهد هرچند که ظرفیت تالاب بیشتر است.
همانطور که از سخنان مدیر عامل مجری طرح بازچرخانی آب برای احیای زاینده رود بر می‌آید، در این طرح همچنان چشم امید مدیران به منابع آب خارج از حوضه آبریز زاینده رود است و این بار مدیران پا را از منابع آب کارون فراتر گذاشته و حتی در پی انتقال آب از خلیج فارس نیز هستند؛ ایده‌هایی که مرور زمان غیر عملیاتی بودن آن‌ها را برای بسیاری از افراد متخصص و کارشناس اثبات کرده است و تکرار این موارد در طرح‌هایی که برای نجات حیات میلیون‌ها شهروند بیان می‌شود، جای سئوال دارد.
در این طرح انتقال آب از خلیج فارس بدون اشاره به شرایط جغرافیایی و توپوگرافی فلات مرکزی کشور و هزینه‌های سنگینی که اجرایی کردن چنین طرحی به کشور تحمیل خواهد کرد، در حالی مطرح شده است که از هم اکنون باید شکست این طرح را اعلام و تأکید کنیم کرد مدیران مجری طرح بنا دارند با طرح چنین ایده‌های بلندپروازانه‌ای برای آینده توجهیات مناسب مبنی بر چرایی عدم توفیق برنامه هایشان داشته باشند.
در این طرح در حالی به مسئله تأمین آب از طریق طرح‌های انتقال آب با هدف تغذیه آبخوان‌ها اشاره شده است که از آن سو مدیران اجرایی کشور از جمله رئیس جمهور تأکید فراوانی بر انتقال آب تنها با هدف تأمین آب شرب، آن هم در مواقع اضطرار دارند. در طرح مذکور از سویی نیز در حالی بر لزوم تصفیه آب و بهره برداری از منابع آب و فاضلاب تأکیده شده است که برای اجرایی کردن چنین طرح‌هایی اعتبار چندانی در نظر گرفته نشده است. بسیاری از موارد اشاره شده در طرح بازچرخانی مثل لزوم تغییر الگوی کشت، جلوگیری از برداشت اضافه از آب زاینده رود و... در حالی بیان می‌شود که این امور از جمله بدیهیات مدیریت صحیح منابع آب است و مشکل اجرایی شدن یا نشدن آن نه طرح‌های گذشته بلکه نوع تعامل مسئولان با مردم بوده است. بنابر این می‌توان گفت، آنچه در طرح بازچرخانی آب برای احیای زاینده رود مورد تأکید است، از یک سو تکرار اصول و مقرراتی است که در گذشته به آن‌ها اشاره شده بود و از یک سو ناظر بر طرح‌هایی است که اجرایی شدن آن نه تنها توجیه مالی ندارد، (انتقال آب خلیج فارس) بلکه در آینده نزدیک نیز عملیاتی نخواهند شد. با این شرایط شاید بهترین نتیجه گیری آن باشد که هنوز بحران آب حوضه آب زاینده رود علی رغم تغییر رویکرد‌های مدیریتی با بحران مدیریتی رو به رو است و هنوز روش‌های دقیق و معقول حل این بحران در سایه طرح‌های پر طمطراق و ناممکن نادیده گرفته شده اند؛ اتفاقی که شاید برای مدیران و مجریان چنین طرح‌هایی آورد مالی و اسمی خوبی داشته باشد، اما برای میلیون‌ها شهروند ساکن در حاشیه زاینده رود اتفاق مبارکی را در پی نخواهد داشت.
منبع: تابناک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۳۶۵۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مردم از نزدیک شدن به رودخانه‌های دز و کارون اجتناب کنند
آفتاب‌‌نیوز :
مهدی عظیمی‌فر یکشنبه بیان کرد: با توجه به ادامه بارش‌ها در بخش‌های بالادست سد دز و به منظور کنترل سیلاب‌های وارده به سد، تغییرات خروجی سد متناسب با شرایط ادامه داشته و جریان‌های بالا و نوسانات زیاد در رودخانه تداوم خواهد داشت.
وی از هم استانی‌های ساکن در شهرستان‌های حاشیه رودخانه‌های دز و کارون شامل شهرستان‌های اندیمشک، دزفول، شوش، کرخه، شوشتر، اهواز، آبادان و خرمشهر تقاضا کرد از اسکان و یا نزدیک شدن در حاشیه رودخانه‌ها به ویژه رودخانه دز اجتناب کنند.
مدیر روابط عمومی سازمان آب وبرق خوزستان گفت: همچنین تقاضا می‌شود اقدامات لازم برای جمع‌آوری موتورتلمبه‌های کشاورزی و تجهیزات آسیب‌پذیر در حاشیه رودخانه‌های ذکر شده اقدام شود.
بارندگی روز‌های پنجشنبه و جمعه هفته گذشته منجر به خسارت‌هایی به مزارع کشاورزی و آبگرفتگی معابر درنقاط مختلف خوزستان شد.
منبع: خبرگزاری ایرنا
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آن‌ها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند